De  review van reviews beoogt een systematische literatuurstudie naar het concept adaptieve expertise in de wetenschappelijke literatuur. Welke conceptualiseringen worden gehanteerd, welke modellen voor de ontwikkeling van adaptieve expertise kunnen worden onderscheiden, en hoe verhouden flexibiliteit, adaptieve expertise en routine expertise zich tot elkaar? Verschilt de ontwikkeling tussen domeinen? De  review van reviews beoogt niet alleen conceptuele helderheid te bieden, maar levert tevens een overzicht van (gevalideerde)  meetinstrumenten van adaptieve expertise. De exposé van literatuur in het essay van Nieuwenhuis en Fluit (2019) en de literatuur die de deelnemers hebben ingebracht tijdens de werksessies ter voorbereiding op dit voorstel vormen een startpunt voor de ontwikkeling van zoekstrategieën. De zoekstrategie van werkpakket 1 zal afgestemd worden met die van werkpakket 2. De uitkomsten van deze  review van reviews vormen input voor volgende werkpakketten: welke ontwikkelingsmodellen zijn bijvoorbeeld relevant als theoretische onderlegger voor de inrichting van onderwijsprogramma’s en welke assessment-instrumenten zijn voorhanden voor het in kaart brengen van de effectiviteit van die onderwijsinterventies? We beogen een wetenschappelijke publicatie, en valorisatie richting praktijk (zie werkpakket 7).

Werkpakketleiders

Onderzoekers

Deze literatuurstudie beoogt antwoord te geven op de vraag hoe werkplekleren bijdraagt aan het ontwikkelen van adaptieve expertise in een hoger onderwijscontext, onder welke omstandigheden, hoe en waarom. Deze vraag wordt beantwoord door een realist review uit te voeren naar werkzame mechanismen die in de wetenschappelijke literatuur worden beschreven en (meer of minder) aangetoond zijn. Hierbij richten wij ons op alle lerenden in een leer-werkcontext, zowel studenten in het hoger onderwijs alsook professionals.

De realist review genereert de basis voor de explicitering van de theorieën die onder de verschillende vormen van innovatief werkplekleren worden verondersteld voor de ontwikkeling van adaptieve expertise. Op basis van een initiële programmatheorie en de centrale onderzoeksvraag formuleren wij sub-vragen van waaruit wij de literatuur bestuderen. We volgen de richtlijnen van Pawson et al. (1977) voor uitvoering en afbakening van de review en de richtlijnen van Wong et al. (2013) voor publicatie van de resultaten. We stemmen af met werkpakket 1, om het concept adaptieve expertise en te onderzoeken domeinen af te bakenen.

De realist review genereert de basis voor de explicitering van de theorieën die onder de verschillende vormen van innovatief werkplekleren worden verondersteld voor de ontwikkeling van adaptieve expertise. Op basis van een initiële programmatheorie en de centrale onderzoeksvraag formuleren wij sub-vragen van waaruit wij de literatuur bestuderen. We volgen de richtlijnen van Pawson et al. (1977) voor uitvoering en afbakening van de review en de richtlijnen van Wong et al. (2013) voor publicatie van de resultaten. We stemmen af met werkpakket 1, om het concept adaptieve expertise en te onderzoeken domeinen af te bakenen.

De realist benadering vraagt om een iteratieve aanpak waarbij de bevindingen uit elke fase binnen het team én met de klankbordgroep (zie hierna) en de overige consortiumpartners bediscussieerd worden. Op deze manier worden nieuwe inzichten verwerkt in het verder verzamelen en interpreteren van de data en daarmee de praktijktheorieën versterkt. Deze discussies zullen voor een belangrijk deel plaatsvinden in de werkbijeenkomsten zoals beschreven onder werkpakket7.

De uitkomsten van deze review vormen samen met de uitkomsten van werkpakket 1 de basis van het beschrijvings- en evaluatiekader (zoals uitgewerkt in werkpakket 3) waarmee de casestudies en cross-cases (werkpakket 4 en werkpakket 5) uitgevoerd worden. Daarnaast zullen de opbrengsten uit dit werkpakket worden verwerkt tot een wetenschappelijke publicatie en toegankelijk worden gemaakt voor praktijk (werkpakket 7).

Werkpakketleiders

Onderzoekers

Gebaseerd op een realist approach (Pawson & Tilley, 1997), beoogt dit werkpakket een onderzoeksontwerp te maken voor casestudies (werkpakket 4) en thematische en cross-case analyses (werkpakket 5 en 6), o.a. gebaseerd op de uitkomsten van WP1 en WP2. Een proces bestaande uit vier stappen wordt ingezet, om een uitvoerbaar en onderbouwd onderzoeksontwerp in te richten en tegelijkertijd alle consortiumpartners in te voeren in de realist approach.

Stap 1. Ontwikkeling van een case-beschrijvingsformat voor hybride leeromgevingen (zie: Carvalho & Goodyear, 2018), wat gebruikt zal worden voor het beschrijven van de uitgangssituatie van elke betrokken case en mogelijk beschikbare data per case.

Stap 2. Resultaten van werkpakket 1 en werkpakket 2 worden vertaald in onderzoeksvragen c.q. hypothesen in de vorm van CMO-configuraties (context-mechanisme-opbrengst ketens), waarmee praktijktheorieën uit de cases kunnen worden geformaliseerd (mid-range theory).

Stap 3. In een matrixformat worden onderzoeksvragen en hypothesen toegewezen aan de meest voor de hand liggende cases, om de mogelijkheden om de programmatheorieën te verfijnen te optimaliseren (zie: Shearn e.a. 2017).

Stap 4. Ontwerp van een dataverzamelingsplan. Dataverzameling zal naar verwachting vooral plaats vinden tijdens de reguliere uitvoering van onderwijsactiviteiten en niet tijdens experimenteel ontworpen interventies (Pawson & Tilley, 1997). Betrokkenheid van studenten, docenten en professionals (betrokken in de leer-werkcontexten) zal worden nagestreefd.

De uitkomsten van dit werkpakket vormen de methodische basis voor de casestudies in werkpakket 4, de verdiepende studies in werkpakket 5 en de cross-case analyses in werkpakket 6.

Werkpakketleider

Onderzoekers

Het tweede onderzoeksjaar zal grotendeels worden besteed aan het beschrijven en vergelijken van de ingebrachte onderwijsinnovaties, op basis van de uitkomsten van werkpakket 1-3. De vraag die hierbij centraal staat is op welke wijze in de verschillende cases wordt bijgedragen aan de ontwikkeling van adaptieve expertise en wat volgens hen de contextuele factoren, onderliggende mechanismen en resultaten zijn die hierbij een rol spelen.

De onderwijskundige ontwerpen en (impliciete) praktijktheorieën uit de cases worden onderworpen aan een evidence-informed assessment, met behulp van de CMO-ketens uit het format uit werkpakket 3. De casebeschrijvingen leveren een rijke bron aan informatie op over de interventies die instellingen hebben ontwikkeld en uitgevoerd. Per casestudie levert dat inzicht op in de werkzame mechanismen (wat werkt, waarom en onder welke omstandigheden). Vergelijkende analyses zullen worden uitgevoerd om op het spoor te komen van generaliseerbare inzichten. Denk hierbij aan een analyse die inzoomt op de ambitie van adaptieve expertise, de impact van domeinkenmerken, vormen van werkplekleren, studentbetrokkenheid en werkveldbetrokkenheid, vereisten aan de kwaliteiten van docenten en begeleiding en randvoorwaarden.

Dit werkpakket zal worden geleid door de collega’s van Fontys Hogescholen. Onderzoekers van de HAN, WUR en Hogeschool Utrecht zullen de casestudies begeleiden. Alle consortiumpartners zullen als case-eigenaar een actieve bijdrage leveren aan de casestudies, waarbij afgesproken is dat dit deels via in-kind cofinanciering zal geschieden, omdat elke ingebrachte onderwijsinnovatie ook binnen de eigen onderwijsinstelling onderzocht en geëvalueerd wordt.

De resultaten van de eerste vier werkpakketten zullen worden gerapporteerd in de interim-rapportage. In werkpakket 7 zullen adequate valorisatieactiviteiten worden ingezet, om deze resultaten toegankelijk te maken voor collega-instellingen in het HO.

Werkpakketleiders

Onderzoekers

In het laatste jaar van het project worden drie verdiepende studies uitgevoerd rondom thema’s die zich aandienen uit de voorgaande werkpakketten: taakcomplexiteit, rol van de opleider en samenwerking.

Werkpakket 5a Taakcomplexiteit

De hypothese is dat door authenticiteit, taakcomplexiteit en mate van vrijheid lerenden in een situatie komen, waarin ze moeten leren navigeren in lastige contexten en worden uitgedaagd buiten hun eigen comfortzone te komen. De opdracht/ taak en leeromgeving biedt ruimte om fouten te mogen maken en daarop te reflecteren, waardoor de lerenden nieuwe inzichten verwerven over wat werkt en niet werkt in verschillende situaties en handelingsrepertoire opbouwen.

Werkpakketleiders

Onderzoekers

Werkpakket 5b Opleiders

De vraag die hier centraal staat is welke ondersteuning volgens studenten en opleiders (zowel vanuit het werkveld en vanuit de opleiding) bijdraagt aan de ontwikkeling van AE in werk-gerelateerde contexten. De verwachting is dat bepaalde specifieke gedragingen van opleiders bijdragen of misschien wel belemmerend werken voor de ontwikkeling van AE. Ook zal de context van de begeleiding, zoals rollen van verschillende opleiders of het beroep waarvoor wordt opgeleid, vermoedelijk een rol spelen.

Werkpakketleiders:

Onderzoekers:

Werkpakket 5c Samenwerking

De vraag die hier centraal staat is welke rol teamwork en cross-boundary learning heeft in de ontwikkeling van AE in werk-gerelateerde contexten. De verwachting is dat door interactie met anderen, lerenden hun eigen denkbeelden gaan heroverwegen, en moeten integreren om tot een aanpak van het probleem te komen (shifts).

Werkpakketleiders:

Onderzoekers:

In dit werkpakket wordt middels cross-case analyse de initiële programmatheorie zoals opgesteld in de eerste helft van dit project verder aangescherpt. Dit werkpakket geeft antwoord op de vraag in wat werkt, voor wie, onder welke omstandigheden en waarom in de ontwikkeling van adaptieve expertise in werkgerelateerde contexten.

Werkpakketleiders:

Onderzoekers:

Het onderzoeksprogramma naar flexibel hoger onderwijs is door NRO ingezet als praktijkgericht onderzoek. Dit uit zich intern in het programma in de gekozen methodiek en consortiumvorming. Met werkpakket 7 willen we permanente aandacht organiseren voor valorisatie buiten het consortium (collega instellingen voor HO; professionele groepen; studenten- en alumni-organisaties) en voor toepasbaarheid van de resultaten voor verbetering van het hoger onderwijs.

Uitgangspunten voor valorisatie:

• Het project is gericht op het ontwikkelen van zowel wetenschappelijke als ook praktisch toepasbare kennis en expertise (voor hoger onderwijs en leven lang leren in de beroepspraktijk).
• Beide doelgroepen (hoger onderwijs en beroepspraktijk) worden betrokken bij product- en dienstenontwikkeling, zodat het project niet alleen wetenschappelijke kennis genereert in de vorm van publicaties, maar ook toepasbare producten oplevert welke aansluiten bij de wensen het behoeften van de doelgroep.
• De werkconferenties, die zijn voorzien aan het eind van elk semester, zullen in elk geval ook publieke onderdelen omvatten, zodat collega’s van hogescholen en universiteiten de resultaten van het project kunnen volgen en we samen kunnen werken aan productontwikkeling.
• In overleg met NRO zal er gewerkt worden aan nieuwbrieven en websites rondom het project. Via deze kanalen en sociale media zullen berichten en video-animaties worden gedeeld.

De consortium partners zullen worden uitgedaagd en ondersteund om binnen hun eigen instelling het project wereldkundig te maken.

Werkpakketleider

Onderzoekers